Δημοσίευμα

Παράξενο που τα πιο υπέροχα έργα της θεωρίας είναι φτιαγμένα εκ των ενόντων όπως ο Καλλίας ή περί του κάλλους του Φρειδερίκος Σίλλερ που κυκλοφορεί στα ελληνικά εδώ και είκοσι χρόνια από τις εκδόσεις Πόλις. Μια σειρά επιστολών του μεγάλου ποιητή και θεατρικού συγγραφέα στον φίλο του Κρίστιαν Γκότφριντ Κέρνερ αποτελούν ένα από τα πιο ηχηρά ντοκουμέντα για την σημασία της ομορφιάς στην τέχνη και στο σύγχρονο κόσμο. Στο πλαίσιο προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών επτά διαφορετικά πρόσωπα, η Μόρφη Κοντοπούλου, η Ελένη Καρμούτζου, η Μάγια Μπάρλου, η Μαρία Παντιώρα, η Μαρία Παπαδάκη, ο Θανάσης Παπαδόπουλοε και η Κική Σιντέλη ανέλαβαν να μεταφράσουν αυτές τις επιστολές υπό την εποπτεία του Γιώργου Ξηροπαίδη.

Ο Σίλλερ αντιτίθεται στην ηθική αδιαλλαξία του Καντ αναζητώντας το νόημα της ομορφιάς στα σύνορα της αισθητικής και του μοραλισμού. Η προσωπική αισθητική του Σίλλερ στοχεύει στην κατοχύρωση της ηθικής διάστασης του ωραίου. Για να το πετύχει αυτό ο Γερμανός ποιητής απαλλάσσει την ομορφιά από περιττές εξηγήσεις και επισημαίνει πως η ομορφιά δεν εξηγείται αλλά και αν κανείς επιχειρήσει να εξηγήσει μια μορφή ας το κάνει χωρίς αναγωγή στην έννοια του ωραίου. Η ηθική σκοπιμότητα ενός έργου τέχνης συμβάλλει τόσο λίγο στην ωραιότητά του, ώστε καλύτερα να μην υπάρχει ή αν υπάρχει να είναι κάπου καλά κρυμμένη.

Στην αλληλογραφία του με τον Κέρνερ, που διακόπηκε απότομα πιθανότατα λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της υγείας του ποιητή ή γιατί ο Σίλλερ δυσαρεστήθηκε από την αυστηρή κριτική που δέχτηκε από τον φίλο του, η εμπειρία της ομορφιάς χαρακτηρίζεται αποκαλυπτική τόσο για τη σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο όσο και για τη σχέση του ατόμου με τον εαυτό του. Από την άλλη ο Σίλλερ μας δίνει ένα μέτρο για να προσανατολιστούμε όταν λέει: «Ο μεγάλος καλλιτέχνης δείχνει το αντικείμενο, ο μέτριος τον εαυτό του και ο κακός το υλικό του». Σε κάθε περίπτωση η φύση παραμένει ο μεγάλος δάσκαλος.

ΠΗΓΗ: https://www.literature.gr/kallias-i-peri-toy-kalloys-freiderikos-siller-grafei-o-dimitris-stefanakis/