Δημοσίευμα

Επιστροφή στην πρωταρχική μνήμη της αθωότητας, της Τέσυς Μπάιλα για την Καΐρα - literature.gr

Η Τέσυ Μπάιλα γράφει για την "Καΐρα" του Δημήτρη Στεφανάκη
Επιστροφή στην πρωταρχική μνήμη της αθωότητας, της Τέσυς Μπάιλα για την Καΐρα - literature.gr

Αυτή τη φορά ο Δημήτρης Στεφανάκης μας προσκαλεί σε μια συνάντηση με την εποχή της αθωότητας σκηνοθετώντας την εκδοχή ενός παρελθόντος, που χάθηκε ανεπιστρεπτί.

Με αδρές γραμμές σκιαγραφεί το πρόσωπο μιας κοινωνίας που δεν είχε γνωρίσει ακόμα την ιδεολογική ρυτίδα του κόσμου, σταδιακά όμως ετοιμαζόταν, ερήμην της ίσως, να πάρει μέρος στον «Χορό των ψευδαισθήσεων» που ακολούθησε λίγα χρόνια αργότερα προτού αφεθεί στη σημερινή διάψευση.
Γραμμένο στο τρυφερό πλαίσιο του μαγικού ρεαλισμού, με μια ρομαντική διάθεση και μια ισχυρή αίσθηση του χιούμορ, το βιβλίο αυτό καταγράφει ολόκληρη τη μεταπολεμική Ιστορία της χώρας. Κι ενώ η ιστορία του βιβλίου μοιάζει να αφηγείται τη στιγματισμένη από τη δικτατορία των συνταγματαρχών παιδική ηλικία της μεταπολεμικής κοινωνίας και να νοσταλγεί την τρυφερότητα της εποχής στην πραγματικότητα, η Ιστορία, ερήμην των πρωταγωνιστών, εξακολουθεί να συγκλονίζει με μια σειρά γεγονότων, τα οποία θέτουν πολιτικά ερωτήματα, αναπάντητα ίσως ακόμη και σήμερα.
Ο χωροχρόνος μέσα στον οποίο στήνει τον αφηγηματικό του ιστό ο συγγραφέας τοποθετεί την ιστορία στις παρυφές μιας λαϊκής συνοικίας της Αθήνας, στη δεκαετία του ’60. Υπάρχει ακόμα η γειτονιά ως οργανικό κοινωνικό σώμα, τα παιδιά παίζουν ελεύθερα στις αλάνες ποδόσφαιρο, η ταβέρνα του Ατρέμου γίνεται ο τόπος συνάντησης μιας ψευδοεπαναστατικής οργάνωσης, ένας προοδευτικός, ανατρεπτικός για την εποχή του, χωροφύλακας εποπτεύει τα γεγονότα, τα Πουτανάδικα, ένας ιδιότυπος συνοικισμός πορνείας, κυριαρχούν στην περιοχή και η Καΐρα, η επαγγελματίας πόρνη, η γεμάτη ανθρωπιά, έχει εγκατασταθεί, σαν μύθος, στη σκέψη και στις αφηγήσεις των κατοίκων, για να χαρίζει τις υπηρεσίες της και την ηδονή και ταυτόχρονα να παρέχει άσυλο στους αντιφρονούντες.

Η Καΐρα, μια γυναίκα σταθμός στη ζωή της περιοχής, την οποία ο αφηγητής αυτού του βιβλίου δε θα γνωρίσει ποτέ. Θα αγκαλιάσει όμως τον μύθο της και θα τον μεταφέρει στη διήγησή του. Και ο αναγνώστης θα την δει να σχηματίζεται μπροστά του σάρκινη και ηδονική, τυλιγμένη στο πέπλο μιας ρομαντικής ατμόσφαιρας, μιας ατμόσφαιρας που έχει χαθεί αλλά αποπνέεται σε ολόκληρο το κείμενο.

Μέσα από το φίλτρο του μαγικού ρεαλισμού η Καΐρα μετατρέπεται σε πανάκεια αλλά και τιμωρός απέναντι σε ό,τι δεν μπορεί να αποδεχτεί η συνείδησή της, καθώς η βία πολύ συχνά είναι συνυφασμένη με κάθε είδους εξέγερση. Και η Καΐρα κάνει τη δική της αντίσταση κρυμμένη μέσα στο σαγηνευτικό χώρο όπου ζει και εργάζεται. Δε διστάζει να μεταβληθεί σε εφιαλτική ερινύα όταν χρειαστεί. Κοντά της ένας ερωτευμένος ποιητής η επιλογή του οποίου δεν είναι τυχαία–  να εξαπολύει τον ερωτευμένο κελαηδισμό του σε μια εποχή κυριολεκτικά βουτηγμένη στον τρόμο που μαθαίνει να τον αντιπαλεύεται κρυμμένη στο βλέμμα της αθωότητας.
Κανείς από τους ήρωες αυτού του βιβλίου δεν είναι εφησυχασμένος σ’ αυτό το πολιτικό σύστημα που επικρατεί και συνθλίβει κάθε τι προοδευτικό και απροσκύνητο. Όλοι κινούνται πίσω από μια καλοστημένη βιτρίνα κοινωνικής ευρυθμίας, που κρύβει καλά την ωσμωτική, σχεδόν υποδόρια αντίδρασή τους σε ένα κίβδηλο καθεστώς και το εύρημα του Στεφανάκη να αφηγείται την ιστορία ένα παιδί κάνει ακόμη πιο έντονη την αντίφαση αυτού του κόσμου.
Ο αναγνώστης ακολουθεί την αφήγηση για να ταξιδέψει στο παρελθόν. Εκεί θα αντικρίσει τις –καλά κρυμμένες στην παιδική αθωότητα–  ενήλικες προσπάθειες μιας σκληρής επιβίωσης. Ένα θλιβερό καθεστώς που συντρίβει κάθε μορφή διαμαρτυρίας και αντίστασης, ο φόβος διάχυτος που περνάει στα βλέμματα των ενηλίκων, το σύνθημα που ευελπιστεί να φέρει μια άνοιξη και καταπνίγεται από την ίδια την ψευδοαντιστασιακή δράση των ανθρώπων που το φώναξαν είναι ο καμβάς πάνω στον οποίο ο Στεφανάκης αποτυπώνει το  πρόσωπο μιας κοινωνίας που γνωρίζει καλά τον ανθρωποκεντρικό πυρήνα της αλλά ταυτόχρονα σήπεται και γι’ αυτό θα οδηγηθεί μοιραία στη πτώση της. Αυτό γίνεται η αφορμή για να πατήσει γερά πάνω στο κείμενο  ο φιλοσοφικός στοχασμός του συγγραφέα.

Μια γοητευτική εξιστόρηση ανθρώπινων ιστοριών– θα μπορούσαν να διαβαστούν αυτόνομα με το ίδιο πάντοτε ενδιαφέρον– που ακολουθεί τα ίχνη της μνήμης και κάνει το βιβλίο αυτό ένα διαβατήριο, απαραίτητο για να ταξιδέψει ο αναγνώστης στην εποχή της αθωότητας και ταυτόχρονα να περιπλανηθεί στη χαραυγή μιας εποχής που ήξερε να κρύβει καλά εντός της τις πολιτικές θύελλες. Με την υπογραφή του Δημήτρη Στεφανάκη.

ΠΗΓΗ: http://www.literature.gr/epistrofi-stin-protarchiki-mnimi-tis-athootitas-tis-tesi-baila/

Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis

Ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι συγγραφέας δώδεκα μυθιστορημάτων και ενός δοκιμίου. Έχει... Διαβάστε περισσότερα...

Comments - Σχόλια

Share this Post:

Συνεχίστε την ανάγνωση...