Δημοσίευμα

«Η λογοτεχνία σε κάνει πιο διορατικό στις ανθρώπινες σχέσεις». Συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου.

Ο Δημήτρης Στεφανάκης εμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 2000 με το μυθιστόρημα «Φρούτα εποχής» και έκτοτε έχουν κυκλοφορήσει άλλα οκτώ έργα του. Οι «Μέρες Αλεξάνδρειας» μεταφράστηκαν στα γαλλικά, τιμήθηκαν με το Prix Méditerranée Etranger 2011 και στη συνέχεια μεταφράστηκαν στα ισπανικά και στα αραβικά. Ο Δημήτρης Στεφανάκης έχει επίσης ασχοληθεί με τη μετάφραση, κερδίζοντας το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, ενώ υπήρξε υποψήφιος και για το Prix du Livre Europeen. Το 2014 αναγορεύτηκε από το γαλλικό κράτος Ιππότης του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών για την προσφορά του στον λογοτεχνικό χώρο και τη συμβολή του στην ανάδειξη των Γραμμάτων και των Τεχνών στη Γαλλία και στον κόσμο.

Σήμερα ο συγγραφέας παρουσιάζει τη μετάφραση του διάσημου πρωτόλειου του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ «Η άλλη όψη του παραδείσου» (Μίνωας), ενώ έχει ήδη ολοκληρώσει  το καινούργιο του μυθιστόρημα  με τίτλο «Ευτυχισμένες οικογένειες» (Μεταίχμιο).

Η συζήτηση μαζί του είναι πάντα ειλικρινής και ανεπιτήδευτη, όπως ακριβώς και τα βιβλία του…

Υπάρχουν πράγματι «Ευτυχισμένες οικογένειες»; Ή μήπως όλες κρύβουν φοβερά μυστικά; Πείτε μας την ιστορία του βιβλίου σας.
Πρόκειται για μια σάγκα που χτίζεται σε τρεις γενιές κι αποκαλύπτει τα μελανά σημεία μιας οικογένειας, τα μικρά και μεγάλα εγκλήματα των ανθρώπων μέσα από την κλειδαρότρυπα του χρόνου και της Ιστορίας. Χρειάστηκε έρευνα και διάβασμα πολλών πηγών για να γραφτεί, καθώς η ανασύσταση μιας εποχής αποτελεί στοιχειώδες συγγραφικό καθήκον. Η λογοτεχνία ξεκινάει από εκεί και πέρα… Ο τίτλος εμπεριέχει μια δόση ειρωνείας. Ένας από τους ήρωες του μυθιστορήματος λέει χαρακτηριστικά: «οι ευτυχισμένες οικογένειες δεν έχουν μυστικά ή δεν είναι ευτυχισμένες». Ποια οικογένεια όμως δεν έχει μυστικά; Πόσο μάλλον αυτή η οικογένεια που πρωταγωνιστεί στο βιβλίο…

Ερώτηση κλισέ, αλλά πάντα αναρωτιέμαι, πως στήνετε στο μυαλό  σας μια ιστορία;
Το πιο συναρπαστικό στοιχείο είναι όταν «έρχεται» ο πρωταγωνιστής, ο κεντρικός ήρωας. Μετά εμφανίζονται σιγά σιγά οι υπόλοιποι χαρακτήρες, ο καθένας εκ των οποίων έχει να σου διηγηθεί μια ιστορία που εσύ καλείσαι να ακούσεις προσεκτικά, προτού αποφασίσεις, τι θα κρατήσεις και τι τελικά θα απορρίψεις. Άλλωστε η λογοτεχνία είναι πάνω από όλα οι χαρακτήρες. Έτσι λοιπόν και σε αυτό το μυθιστόρημα επινοώ χαρακτήρες, τόσο άνδρες όσο και γυναίκες, που είναι, ‘ναι μεν αναγνωρίσιμοι, αλλά ενίοτε είναι και ανορθόδοξοι και αδροί με όλα τα πάθη και τις αδυναμίες που τους αρμόζουν… Χαρακτήρες που θα εξάψουν τη φαντασία μας…

Οι «Ευτυχισμένες οικογένειες» είναι το ένατο έργο σας. Κοιτάζοντας πίσω, ποιο γραπτό σας πήρε τον περισσότερο χρόνο έως ότου ολοκληρωθεί;
Το πρώτο, «Τα φρούτα εποχής». Γραφόταν για δέκα ολόκληρα χρόνια με τον ενθουσιασμό του πρωτόπειρου συγγραφέα που νόμιζε ότι με ένα βιβλίο θα ανέτρεπε όλη την λογοτεχνική παράδοση.  

Κι αν ήταν να ξεχωρίσετε ένα από τα γραπτά σας;
Θα ήταν το «Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι». Εκεί χώρεσα όλη τη θάλασσα και τον ήλιο που κρύβω μέσα μου.

Η άλλη σας δραστηριότητα, αυτή του μεταφραστή, είναι το ίδιο δημιουργική;
Τις μέρες αυτές κυκλοφορεί σε δική μου μετάφραση «Η άλλη όψη του παραδείσου, το πρώτο βιβλίο του Φιτζέραλντ, ενός μεγάλου συγγραφέα που στην εποχή του έσπασε τα ταμεία στην Αμερική κι εκτόξευσε τη  φήμη του δημιουργού του στα ύψη. Η αναμέτρηση με την πυκνή, σιβυλλική και συχνά ανορθόδοξη γλώσσα του Φιτζέραλντ μου θύμισε μια παρόμοια περιπέτεια που έζησα πριν από περίπου είκοσι χρόνια μεταφράζοντας τον «Χέρτσογκ» του Σωλ Μπέλοου (Καστανιώτης). Όταν σκέφτομαι τις δυσκολίες που είχα να υπερκεράσω και στις δύο περιπτώσεις, νιώθω ότι έκανα έναν άθλο από εκείνους που κάνουν κι άλλοι πολλοί συνάδελφοί μου στην Ελλάδα.

Υπάρχουν εξαιρετικοί μεταφραστές σήμερα στη χώρα μας, έτσι δεν είναι;
Ασφαλώς  χάρις στους οποίους έχουμε πρόσβαση στα μεγάλα κείμενα της λογοτεχνίας, της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας. Έχουμε επίσης καλούς κι έντιμους εκδότες που φροντίζουν τις μεταφράσεις όσο καλύτερα γίνεται, αποδίδοντας πνευματικά δικαιώματα στους ξένους δημιουργούς, όταν αυτά υπάρχουν, σύμφωνα με το νόμο.

Αναρωτιέμαι για το πώς ένας συγγραφέας που καταπιάνεται με «δύσκολα», ας μου επιτραπεί η υπερβολική έκφραση, καταφέρνει παράλληλα να διαβάζεται, από όλον τον κόσμο;
Μα το μυθιστόρημα είναι  το κατ εξοχήν «λαϊκό ανάγνωσμα», χωρίς  φυσικά αυτό να του αφαιρεί τίποτα από τη αξία του.

Μετά από τόσες μεταφράσεις, τόση μελέτη, τόση συγγραφή, τι πιστεύετε; Το διάβασμα, βοηθά έστω λιγάκι, έστω  κάποιους πιο «αλαφροΐσκιωτους», πιο επιρρεπείς, να γίνουν  μια στάλα καλύτεροι άνθρωποι;
Ειλικρινά δεν ξέρω. Όμως σίγουρα η λογοτεχνία προάγει την αισθητική όλων μας. Σου μαθαίνει τρόπους. Σε κάνει λιγότερο σίγουρο για τον εαυτό σου, λιγότερο μελοδραματικό, λιγότερο αφελή και ευκολόπιστο, αλλά και πιο ευγενή στη γλώσσα, πιο διορατικό στις ανθρώπινες σχέσεις.

ΠΗΓΗ: https://lionnews.gr/δημήτρης-στεφανάκης-η-λογοτεχνία-σε-κ/

Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis

Ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι συγγραφέας δώδεκα μυθιστορημάτων και ενός δοκιμίου. Έχει... Διαβάστε περισσότερα...

Comments - Σχόλια

Share this Post:

Συνεχίστε την ανάγνωση...