Δημοσίευμα

Άρια: Ένα μυθιστόρημα-καλειδοσκόπιο/Συνέντευξη στη Χαριτίνη Μαλισσόβα Σιάτρα για τη κυριακάτικη "Θεσσαλία"

Η συνέντευξη του Δημήτρη Στεφανάκη που  παραχώρησε και δημοσιεύθηκε στην κυριακάτικη Θεσσαλία, με αφορμή την παρουσίαση του νέου του βιβλίου στις 6/2/14 στο Βόλο.

ΑΡΙΑ: ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ-ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ
Τριλογία, λοιπόν: Μέρες Αλεξάνδρειας, Φιλμ νουάρ, Άρια, ο κόσμος από την Αρχή. Κι όμως πρόκειται για τρεις ξεχωριστούς κόσμους. Υπάρχει κάποιο αόρατο νήμα που τα ενώνει;

Ο ίδιος ο κοσμοπολιτισμός. Αυτός ο διεθνικός αέρας που φυσούσε στις μητροπόλεις της Μεσογείου αλλά και της Βόρειας Ευρώπης στις αρχές του εικοστού αιώνα. Το θαύμα της συνύπαρξης λαών, γλωσσών και δογμάτων που οικοδόμησε κόσμους απόλυτα μυθιστορηματικούς.

Ο κοσμοπολιτισμός αυτός είναι το ιδανικό που πρέπει να κατακτήσουμε στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης;
Ο κοσμοπολιτισμός αυτός ήταν ένα επιτυχημένο πείραμα στην εποχή του το οποίο όμως είχε στη βάση του κοινωνικές ανισότητες και, στην περίπτωση της Μεσογείου, την αποικιοκρατική νοοτροπία που κατέλυε κάθε είδους ιστορική δικαιοσύνη.

Εσείς προσπαθείτε να απονείμετε ιστορική δικαιοσύνη με τα βιβλία σας;

Δεν είναι δουλειά ενός μυθιστοριογράφου να ορίσει τι είναι σωστό και τι λάθος. Η συγγραφική δεοντολογία επιβάλλει να τηρεί κανείς ίσες αποστάσεις, να περιγράφει χωρίς να κρίνει, να σχολιάζει χωρίς να γνωμοδοτεί. Τηρώντας ίσες αποστάσεις απονέμουμε τουλάχιστον λογοτεχνική δικαιοσύνη.

Τι είναι για σας η λογοτεχνία;

Θα προτιμούσα να με ρωτήσετε τι δεν είναι η λογοτεχνία. Σίγουρα δεν είναι μια συλλογή μηνυμάτων με αποδέκτη τον αναγνώστη. Δεν είναι εύκολη συνθηματολογία, ούτε φτηνή λεξιλαγνεία. Στο ανώτερο επίπεδό της είναι, αν θέλετε, αισθητική συνομιλία μεταξύ εκείνου που γράφει και εκείνου που διαβάζει.

Αν σας ζητούσα να μου περιγράψετε με δύο λόγια τι είναι η Άρια…

Θα σας έλεγα πως είναι ένα μυθιστόρημα-καλειδοσκόπιο όπου ο έρωτας κερδίζει κατά κράτος τον πόλεμο και η καθημερινότητα την Ιστορία. Κατά τη γνώμη μου δεν θα μπορούσε να είναι κάτι διαφορετικό.

Στα μυθιστορήματά σας οι χαρακτήρες διαγράφονται αδρά, το ίδιο όμως και οι τόποι στους οποίους διαδραματίζονται. Αλεξάνδρεια, Αθήνα, Κάιρο, Παρίσι, Κωνσταντινούπολη, Λονδίνο. Αναρωτιέται κανείς ποιοι πρωταγωνιστούν οι άνθρωποι ή οι τόποι;

Το μυθιστόρημα, έτσι όπως το θεμελίωσε ο Θερβάντες, δεν είναι παρά ένα φιλοσοφικό σχόλιο στην ανθρώπινη ύπαρξη. Με την έννοια αυτή δίνεται σαφές προβάδισμα στους χαρακτήρες. Από την άλλη και οι μυθιστορηματικοί τόποι καθορίζουν εν πολλοίς την πορεία της ζωής των ηρώων. Είναι μια μεγάλη συνείδηση χάρις στην οποία όλα αποκτούν ένα διαφορετικό νόημα. Χωρίς ήρωες δεν υπάρχει αφήγηση, χωρίς τόπους δεν υπάρχει σκηνικό.

Σχολιάζετε την ανθρώπινη ύπαρξη, λοιπόν. Μήπως όμως σχολιάζετε εμμέσως και την πραγματικότητα μες στην οποία δημιουργείτε;

Ασφαλώς. Κάθε έργο είναι πνευματικό παιδί της εποχής του. Με τον ένα ή τον άλλον τρόπο αναφέρεται σ’ αυτή.

Το παρελθόν που περιγράφετε γοητεύει και συναρπάζει τον αναγνώστη. Θα μπορούσατε να περιγράψετε εξίσου γοητευτικά την σύγχρονη εποχή;

Έτσι νομίζω. Αρχής γενομένης από το επόμενο βιβλίο, θα επιχειρήσω να το αποδείξω στην πράξη.

Σήμερα όμως μιλάμε για τον κοσμοπολιτισμό. Νομίζετε πως ο Βόλος υπήρξε κομμάτι αυτού του κοσμοπολιτισμού.

Σίγουρα. Αυτό όμως το γνωρίζουν καλύτερα οι κάτοικοί του.

Σήμερα πολλοί μιλούν για το τέλος του μυθιστορήματος. Μπορείτε να σκεφτείτε ένα κόσμο χωρίς αυτό;

Σε καμία περίπτωση. Το μυθιστόρημα αποτέλεσε ποιοτικό άλμα στην ανάγκη του ανθρώπου να αφηγείται ιστορίες. Στην πραγματικότητα είναι κάτι περισσότερο από αφήγηση. Είναι ένα πρόσχημα για να σκεφτεί κανείς σοβαρά για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ένας κόσμος χωρίς μυθιστόρημα θα ήταν κόσμος εφιαλτικός. Πιστέψτε με!

Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis

Ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι συγγραφέας δώδεκα μυθιστορημάτων και ενός δοκιμίου. Έχει... Διαβάστε περισσότερα...

Comments - Σχόλια

Share this Post:

Συνεχίστε την ανάγνωση...