Δημήτρης Στεφανάκης: "Η διπλωματία και η επιστήμη χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό μας"
Γράφτηκε από την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Online
Ο τιμημένος συγγραφέας με το Διεθνές βραβείο Καβάφη, Δημήτρης Στεφανάκης έρχεται τη Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου στο Public Καλαμάτας με το νέο του μυθιστόρημα "Άρια, Ο κόσμος από την αρχή".
O συγγραφέας θα παρουσιάσει το βιβλίο του και θα συνομιλήσει με τη δημοσιογράφο Μαρία Τομαρά. Ο Δημήτρης Στεφανάκης μας μίλησε για το μυθιστόρημά του, που πραγματεύεται τον παλιό κόσμο που χάθηκε μέσα σε δύο διαδοχικούς παγκόσμιους πόλεμους και για τη μικρή ιστορία των απλών ανθρώπων που γράφεται στην σκιά των μεγάλων γεγονότων.
-Αναφέρεστε συχνά στο νέο σας μυθιστόρημα: "Άρια, ο κόσμος από την αρχή" ως τρίτο μέρος σε μια άτυπη τριλογία για τον κοσμοπολιτισμό. Αναρωτιέμαι τι άλλο έχετε να πείτε για αυτόν ύστερα από δύο επιτυχημένα μυθιστορήματα, τις "Μέρες Αλεξάνδρειας" και το "Φιλμ νουάρ"
"Κι όμως! Η δράση μεταφέρεται τώρα κυρίως στον ελλαδικό χώρο. Οι αντανακλάσεις του κοσμοπολιτισμού άφησαν τα ίχνη τους στον τόπο και στην ιστορία του. Κάποιος πρέπει να τα φωτίσει με μυθιστορηματικό τρόπο."
-Να υποθέσω πως τα τρία βιβλία δεν αποτελούν το ένα συνέχεια του άλλου. Θέλω να πω δεν χρειάζεται να έχει διαβάσει κανείς τα δύο πρώτα.
"Όχι, βέβαια. Τρεις διαφορετικοί κόσμοι με διαφορετικούς πρωταγωνιστές και το μόνο που συνδέει είναι το αόρατο νήμα ενός κοσμοπολιτισμού που χάθηκε στις μέρες μας."
-Στα δύο πρώτα πρωταγωνιστούν επιχειρηματίες με νόμιμες ή παράνομες δραστηριότητες. Εδώ τον πρώτο λόγο έχουν ένας νεαρός Έλληνας διπλωμάτης και μια Αγγλογαλλίδα αρχαιολόγος. Τι σας έκανε να στραφείτε προς αυτή την κατεύθυνση;
"Ανέκαθεν πίστευα ότι η διπλωματία και η αρχαιολογία είναι εκφάνσεις του διεθνικού πνεύματος. Δεν είναι λοιπόν μόνο το εμπόριο και ο πόλεμος αλλά είναι και η διπλωματία και η επιστήμη που χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό μας."
-Διαβάζοντας το μυθιστόρημά σας αισθάνθηκα πως ενώ γράφετε για τον πόλεμο στην ουσία θέλατε να τον παρακάμψετε. Μπορεί να μιλήσει όμως κανείς για τον πόλεμο, χωρίς να αναφερθεί στην φρίκη και στην κτηνωδία του;
"Φυσικά. Λέμε συχνά ότι στο μυθιστόρημα αυτό που παραλείπεται είναι και το πιο σημαντικό. Στις Μέρες Αλεξάνδρειας περιέγραψα την Καβαφική πόλη χωρίς τον Καβάφη, στο Φιλμ νουάρ βυθομέτρησα τη δύναμη του κακού χωρίς το διάβολο. Στην Άρια μιλώ για τα χρόνια του πολέμου κι όμως ο πόλεμος απουσιάζει…"
-Σε αυτό το βιβλίο πάντως δεν απουσιάζει η φτώχια, έστω κι αν μας δίνετε φευγαλέες πτυχές της. Οι εργάτες στην Τζια, ο σωφέρ, οι υπηρέτριες της οικογένειας του Στέφανου, η αγροτική οικογένεια στην Αργολίδα… Πιστεύετε ότι ο κοσμοπολιτισμός που περιγράφετε αγοράστηκε με την ένδεια και τη δυστυχία εκατομμυρίων ανθρώπων;
"Εξαρτάται τι εννοεί κανείς κοσμοπολιτισμό. Η αποικιοκρατία και το πνεύμα του αγροίκου πλουτισμού σίγουρα προκάλεσε αγεφύρωτες πολιτικές και κοινωνικές ανισότητες. Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά κι είναι εκείνη που ευνόησε την αρμονική συνύπαρξη λαών, θρησκειών και γλωσσών. Αυτήν την πλευρά αναζητούμε σήμερα στο πλαίσιο της ψευδοπαγκοσμιοποίησης που απειλεί την διαφορετικότητα των ανθρώπων. Πρέπει επίσης να σας πω ότι για τη λογοτεχνία η ιστορική δικαιοσύνη δεν συνιστά αυτοσκοπό."
-Εσείς όμως δίνετε έστω και έμμεσα την άποψή σας για τα αίτια και τους υποκινητές του εμφυλίου. Ναι ή όχι;
"Και ναι και όχι… Προσπαθώ να φωτίσω όλα εκείνα που οδήγησαν στο εθνικό άγος του εμφυλίου, από την άλλη όμως δεν παίρνω θέση ή, αν θέλετε, ο ίδιος μου ο ήρωας δεν παίρνει θέση. Πάντα πίστευα πως ο συγγραφέας δεν δικαιούται να αποφασίζει για λογαριασμό των άλλων."
-Πού σταματά εντέλει η δικαιοδοσία ενός μυθιστοριογράφου; Τι οφείλει να κάνει ή να αποφύγει;
"Ένας μυθιστοριογράφος οφείλει να αφηγηθεί μια ή περισσότερες ιστορίες τηρώντας αποστάσεις, την ίδια στιγμή όμως πρέπει να διατυπώσει το δικό του σχόλιο για την ανθρώπινη ύπαρξη. Γιατί αν δεν γράφουμε για τον άνθρωπο, γιατί άλλο γράφουμε;"
-Εδώ και καιρό σας συνοδεύει συνεχώς ένας επιθετικός προσδιορισμός: "βραβευμένος";
Τι σημαίνει στα αλήθεια αυτός ο προσδιορισμός για σας;
"Επί της ουσίας, τίποτε. Ειλικρινά σας λέω, θα προτιμούσα ένα λογοτεχνικό κόσμο χωρίς βραβεία και διακρίσεις. Νομίζω πως αρκετή σύγχυση δημιουργούν. Οι περισσότεροι αντί να κοιτάξουν την ποιότητα ενός έργου, προσέχουν τα βραβεία που το συνοδεύουν. Δεν ξέρω τι νόημα έχουν όλα αυτά."
-Ωστόσο οι διακρίσεις σας είναι σημαντικές ειδικά για ένα λογοτέχνη που μόλις πριν από δύο χρόνια έκανε τα πρώτα του βήματα στο εξωτερικό. Σας βαραίνει αυτό;
"Καθόλου. Αν με βαραίνει κάτι είναι η αίσθηση πως έχω ακόμα πολλή δουλειά μπροστά μου. Μεταξύ μας, όμως, δεν θα ήθελα να έχω φτάσει στο τέρμα από τώρα."
-Αν σας ζητούσα με πέντε λέξεις να περιγράψετε την Άρια;
"Δεν θα το έκανα, απλά γιατί φαντάζει ανέφικτο να περιγράψεις ένα μεγάλο κόσμο με πέντε μόνο λέξεις."
-Κατανοητό. Μιλήστε μας μόνο για το επόμενο βήμα. Μένουμε στον παλιό κόσμο ή μεταπηδάμε στον σύγχρονο κόσμο, αυτόν που περιγράψατε ως "κόσμος από την αρχή;"
"Θεωρείστε τον «κόσμο από την αρχή», τον κόσμο που ζούμε ως συγγραφική υπόσχεση. Και όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν καλά ότι ποτέ δεν αθετώ τις υποσχέσεις μου."
ΠΗΓΗ: https://www.eleftheriaonline.gr/local/politismos/synentefkseis-parousiaseis/item/31384-dimitris-stefanakis
ΠΗΓΗ: https://www.eleftheriaonline.gr/local/politismos/synentefkseis-parousiaseis/item/31384-dimitris-stefanakis
Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis
Comments - Σχόλια