Δημοσίευμα

Δευτέρα, 15 Μαΐου, στις 7 το απόγευμα, στο Σχολείο Γλωσσών της Βαρκελώνης, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση ανθρώπων που αγαπούν την ελληνική γλώσσα και την λογοτεχνία με αφορμή μια διάλεξη με τίτλο: «Οι τόποι στη λογοτεχνία». Ο διάλογος που ακολούθησε επιβεβαίωσε για μια ακόμα φορά πως οι Ευρωπαίοι πολίτες μοιράζονται, εκτός των άλλων, και μια κοινή λογοτεχνική παράδοση που εδράζεται κυρίως στο μυθιστόρημα.

Ευχάριστη έκπληξη να μιλά κανείς στα ελληνικά μπροστά σ’ ένα κοινό που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να καταλαβαίνει λέξη, να εκφράζει σύνθετες σκέψεις για τη λογοτεχνία και για την τέχνη της αφήγησης και να γίνεται απόλυτα καταληπτός. Ευχάριστη έκπληξη παρά το γεγονός ότι η διερμηνεία στα καταλανικά ήταν άκρως βοηθητική. Αρκετοί από τους παρισταμένους ήταν σε θέση όχι μόνο να παρακολουθήσουν τη συζήτηση αλλά και να παρέμβουν στη γλώσσα μας.

Η Βαρκελώνη είναι η αγαπημένη των μυθιστοριογράφων, μια πόλη που την στοιχειώνει η Μεγάλη Ιστορία του πρόσφατου παρελθόντος αλλά και οι μικρές ιστορίες των απλών ανθρώπων. Είναι όμως και μια μητρόπολη της Δυτικής Μεσογείου, γεμάτη βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία αλλά και αναγνώστες που υποδέχονται κάθε τόσο ποιητές και πεζογράφους από όλο τον κόσμο. Στην πλημμυρίδα των λογοτεχνών που καταφθάνουν εσχάτως στην πόλη της Καταλονίας, συγκαταλέγονται ο Πέτρος Μάρκαρης και ο Θοδωρής Καλλιφατίδης. Η επιτυχία τους στις τάξεις των Καταλανών αναγνωστών είναι, αν μη τι άλλο, ένα ενθαρρυντικό μήνυμα για τη νεοελληνική λογοτεχνία γενικότερα, που προσπαθεί εδώ και καιρό να αποτινάξει τον μανδύα της εσωστρέφειας. Είναι εξίσου ενθαρρυντικό με τις εκατοντάδες ελληνόφωνους μαθητές που έχουν περάσει κατά καιρούς από το Σχολείο γλωσσών της Βαρκελώνης και από τα χέρια της Κλαίρης Σκανδάμη.

Η Βαρκελώνη δεν είναι μόνο μια πανέμορφη πόλη με ένα στιβαρό και ποικιλόμορφο αρχιτεκτονικό σώμα, διαιρεμένο σε ζώνες και εποχές, δεν είναι απλά ένας τόπος στη σκιά του Γκαουντί, είναι ένα πολυεθνικό σκηνικό, μια εκκολαπτόμενη Βαβέλ ή καλύτερα ο αντικατοπτρισμός της Αλεξάνδρειας του Καβάφη στη νέα χιλιετία. Εντάσσεται πια στο τόξο του μοντέρνου κοσμοπολιτισμού. Ο ανοιχτός θαλασσινός της ορίζοντας αφομοιώνει, θα έλεγε κανείς, όλες τις φυλές του κόσμου. Οι Καταλανοί δίγλωσσοι από γεννησιμιού τους είναι πρόθυμοι να ζυμώσουν ακόμα περισσότερες γλώσσες με μια άνεση που εντυπωσιάζει. Δείχνουν επίσης «έτοιμοι από καιρό» να αγκαλιάσουν διαφορετικές εθνικές λογοτεχνικές  σχολές, αφού με την πολυγλωσσία τους έχουν αντιληφθεί πως επί της ουσίας η γλώσσα της λογοτεχνίας είναι μία.

Υπάρχει μια αντίφαση σε αυτή τη  χαρούμενη πόλη. Από τη μια το βλέμμα κοιτάζει ένα κομμάτι ουρανού από τον φεγγίτη της πολυπόθητης αυτονομίας και από την άλλη ατενίζει τον ορίζοντα από ένα ορθάνοιχτο παράθυρο γλωσσικού και λογοτεχνικού κοσμοπολιτισμού. Η ενωμένη Ευρώπη είναι κι ένα επίτευγμα της ίδιας της λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα είναι το δώρο της γηραιάς ηπείρου στον πολιτισμένο κόσμο. Στη συνάντηση για τους «Τόπους στη λογοτεχνία» επιβεβαιώσαμε εκ νέου την πεποίθηση πως οι καλύτερες σελίδες έχουν γραφτεί στην μυθιστορηματική οικουμένη που ονομάζεται Ευρώπη.

Σε αυτή την Ενωμένη Ευρώπη της λογοτεχνίας δεν είναι δυνατόν να απουσιάζει η Ελλάδα, τη στιγμή μάλιστα που η νεοελληνική πεζογραφία  πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια συνεχή βήματα προόδου. Οι Έλληνες συγγραφείς μπορούν να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις τους Ευρωπαίους ομοτέχνους. Η Ευρώπη σήμερα είναι κάτι περισσότερο από πολιτική και οικονομική συμμαχία, είναι ένας πολυεθνικός κόσμος αφηγήσεων. Αυτή η αντίληψη επιβεβαιώθηκε στην συνάντησή μας στο Σχολείο Γλωσσών της Βαρκελώνης που έγινε με την φροντίδα της Κλαίρης Σκανδάμη και με πρωτοβουλία του Βαγγέλη Πρωτόπαππα.

ΠΗΓΗ: https://www.literature.gr/varkeloni-parathyro-me-thea-tin-eyropi-kai-ton-kosmo-grafei-o-dimitris-stefanakis/