Δημοσίευμα

Μιλώντας στην Βαρβάρα Σαββίδη για τις «Μεγάλες αφηγήσεις» στο ελculture.gr

Η σειρά «Μεγάλες αφηγήσεις» προτείνει κλασικά βιβλία που «αποτελούν μέρος μιας διηνεκούς επικαιρότητας που μας αφορά όλους». Κείμενο: Βαρβάρα Σαββίδη / για το elculture.gr

Τα μεγάλα κείμενα της κλασικής λογοτεχνίας, αυτά που αναδεικνύουν τον πλούτο μιας γλώσσας, τα βάθη των νοημάτων και την οξυδέρκεια των ιδεών των συγγραφέων τους μέσα από την αριστοτεχνική αφήγηση, είναι η βάση κάθε αναγνώστη που αγαπά το καλό βιβλίο. Ό,τι σήμερα αποκαλούμε «κλασικό» είναι ό,τι άντεξε στο χρόνο κι ό,τι πρότεινε μια ρηξικέλευθη ματιά στον κόσμο, αλλά και στην τέχνη της γραφής, τόσο για την εποχή του όσο και για σήμερα, ό,τι δηλαδή παραμένει διαχρονικό. Είναι τα έργα εκείνα που μας άνοιξαν ένα νέο παράθυρο στον κόσμο που μας περιβάλλει, βιβλία στα οποία θες να επανέρχεσαι σε διαφορετικές περιόδους της ζωής σου, ανακαλύπτοντας κάθε φορά νέα νοήματα.

Εν μέσω μιας δύσκολης περιόδου για τους εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα, είναι ευχής έργον το γεγονός ότι οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ επιχειρούν να εμπλουτίσουν την κλασική βιβλιοθήκη, μέσα από μια νέα σειρά τίτλων, τις «Μεγάλες αφηγήσεις» με υπεύθυνο τον συγγραφέα Δημήτρη Στεφανάκη, η οποία περιλαμβάνει έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας. Η σειρά φιλοδοξεί να καλύψει ορισμένα κενά στην ελληνική βιβλιαγορά, αλλά κυρίως να οικοδομήσει μια συστηματική σχέση του σύγχρονου Έλληνα αναγνώστη με ό,τι θεωρείται σημαντικό και αξεπέραστο στην τέχνη της αφήγησης.

Στη σειρά, που συνεχίζει να εμπλουτίζεται, κυκλοφορούν έως τώρα 8 τίτλοι, μεταξύ των οποίων το «Μαγικό Βουνό» και ο «Θάνατος στη Βενετία» του Τόμας Μαν, το «Μοναστήρι της Πάρμας» του Σταντάλ, το «Βαμμένο πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι και «Ο κλέφτης των ποδηλάτων» του Λουίτζι Μπαρτολίνι.

Μιλώντας με τον κ. Στεφανάκη για το σκεπτικό αυτού του εγχειρήματος, μας λέει ότι οι «Μεγάλες αφηγήσεις» των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «αποτελούν το συλλογικό όραμα πολλών ανθρώπων και στοχεύουν στη συστηματική ανάδειξη της κλασικής λογοτεχνίας σε έναν κόσμο και σε μια εποχή που έχουν ίσως περισσότερο από ποτέ ανάγκη τα μεγάλα κείμενα και τις διαχρονικές αφηγηματικές φωνές».

Υπάρχουν και καινούργιες μεταφράσεις των έργων αυτών;
Ασφαλώς! Όλοι γνωρίζουμε ότι οι μεταφράσεις αργά ή γρήγορα οξειδώνονται στο πέρασμα του χρόνου. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις, όπως η μετάφραση του Κοσμά Πολίτη στο «Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου», ή του Παρασκευόπουλου στο «Μαγικό βουνό». Σε γενικές γραμμές όμως ενθαρρύνουμε καινούργια μεταφραστικά εγχειρήματα όπου κρίνουμε ότι υπάρχει λόγος.

Ποια είναι τα κενά στην ελληνική αγορά βιβλίου που επιθυμεί να καλύψει αυτή η σειρά;
Είναι αλήθεια ότι η κατάρρευση παραδοσιακών εκδοτικών οίκων μέσα στο τοπίο της οικονομικής κρίσης άφησε δυσαναπλήρωτα κενά στην κλασική βιβλιοθήκη. Επίσης κάποια βιβλία που κυκλοφόρησαν στο παρελθόν, όπως ο «Κλέφτης των ποδηλάτων», είχαν εγκαταλειφθεί. Νομίζω πως είναι γενικό μέλημα των Ελλήνων εκδοτών να μην υπάρχουν ελλείψεις στα μεγάλα αριστουργήματα.

Έχετε επιλέξει ορισμένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ξένης λογοτεχνίας. Τι κάνει τα συγκεκριμένα βιβλία μοναδικά στην τέχνη της αφήγησης, γιατί θεωρούνται κλασικά;
Πρώτα πρώτα η αντοχή στον χρόνο. Αδιάσειστο κριτήριο! Κυρίως όμως το γεγονός ότι τα βιβλία αυτά αποτελούν μέρος μιας διηνεκούς επικαιρότητας που μας αφορά όλους.

Στην Ελλάδα αγαπάμε την κλασική λογοτεχνία ή είναι παρεξηγημένη;
Οι Έλληνες αγαπάμε τους κλασικούς, δεν χωρά αμφιβολία, αλλά συχνά τους θεωρούμε παρωχημένους. Η παρουσίαση των παλιών αγαπημένων βιβλίων με μια φρέσκια εκδοτική ματιά, με ευφάνταστα εξώφυλλα, διαφωτιστικούς προλόγους και καλές μεταφράσεις, μπορεί σίγουρα να ελκύσει περισσότερους αναγνώστες.

«Το Μαγικό βουνό» του Thomas Mann
Πρόλογος: Τίνα Μανδηλαρά
Μετάφραση: Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Το Μαγικό βουνό είναι ένα αριστούργημα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας από έναν νομπελίστα συγγραφέα που διερευνά τη γοητεία και τον εκφυλισμό των ιδεών σε μια εσωστρεφή κοινότητα τις παραμονές του Μεγάλου Πολέμου.

Η υπόθεση είναι φαινομενικά απλή. Ο νεαρός μηχανικός από το Αμβούργο Χανς Κάστορπ επισκέπτεται το σανατόριο Μπέργκχοφ της Ελβετίας για να δει τον ξάδερφό του. Μια μικρή αδιαθεσία και ένας παρατεταμένος πυρετός οδηγούν το γιατρό του σανατορίου, αυλικό σύμβουλο Μπέρενς, να του προτείνει να παρατείνει την παραμονή του. Τελικά ο Χανς Κάστορπ αποφασίζει να μείνει στο σανατόριο για τρεις βδομάδες. Μόνο που οι τρεις βδομάδες, χωρίς να το καταλάβει, μετατρέπονται σε επτά χρόνια, καθώς ο Χανς ερωτεύεται και μεθά από τις ιδέες που ακούει να συζητιούνται εκεί.

«Ο Τόμας Μαν έφτιαξε ένα αφηγηματικό κόσμημα περίπου 1.000 σελίδων χρησιμοποιώντας τα πιο πολύτιμα πετράδια της ευρωπαϊκής σκέψης: τη φιλοσοφία, τη θεωρία, την αισθητική, τη μουσική. Ο συγγραφέας διείδε ήδη από το 1924, οπότε και εκδόθηκε το βιβλίο, την κατάπτωση των ευρωπαϊκών αξιών και είχε το θάρρος να συγκρουστεί με το ευκλεές κονκλάβιο των γραμμάτων στη χώρα του – και όχι μόνο. Κατήγγειλε όπου μπορούσε τους γερμανούς διανοούμενους που ασπάζονταν τις θεωρίες του Χίτλερ και φρόντισε να αφιερώσει το Νόμπελ (1929) στις υψηλές ιδέες για τις οποίες πάλεψε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Το Μαγικό βουνό είναι μια σύγχρονη συμβολική νέκυια, το βιβλίο είναι το πιο αισιόδοξο κείμενο που έχει γραφτεί ποτέ για τη δύναμη των ανθρώπων στην καρδιά της πιο βασανισμένης και πολύπαθης ηπείρου. Ας το κρατήσουμε. Και ας είναι αυτό το μυστικό μας μέχρι τέλους». – Από τον πρόλογο της Τίνας Μανδηλαρά

«Θάνατος στη Βενετία» του Thomas Mann
Πρόλογος: Δημήτρης Στεφανάκης
Μετάφραση: Βασίλης Τσαλής

Ο Γουσταύος φον Άσενμπαχ είναι ένας διάσημος συγγραφέας που ζει στο Μόναχο, και φημίζεται προπαντός για τη νηφαλιότητα και την αυτοπειθαρχία του. Μεσόκοπος πια, αποφασίζει να κάνει διακοπές στη Μεσόγειο, με τέρμα του ταξιδιού του τη Βενετία. Εκεί θα δει τον δεκατετράχρονο Τάτζιο και γοητευμένος από την ομορφιά του, θα παρατείνει την παραμονή του στη Βενετία, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις για την επιδημία χολέρας που έχει ξεσπάσει.

Η επικρεμάμενη απειλή του θανάτου, σε μια Βενετία που προσπαθεί να αποσιωπήσει το κακό για να μην πληγεί ο τουρισμός της, λειτουργεί για τον Άσενμπαχ σαν επιφοίτηση. Έτσι, αποφασίζει να θυσιάσει τη θέληση και την αξιοπρέπεια μιας ολόκληρης ζωής, μπροστά στο υπέρτατο κάλλος και την τέχνη που του αποκαλύπτει η ύπαρξη του Τάτζιο…

Ο Θάνατος στη Βενετία είναι ένα μικρό αριστούργημα. Γράφτηκε το 1912 κι είναι ένα εκπληκτικής δεξιοτεχνίας χρονικό της παρακμής, της κάθε είδους παρακμής. Ο Τόμας Μαν αναλύει και καταγράφει με ακρίβεια τις τάσεις της εποχής του, τις αγωνίες της ωριμότητας, την άβυσσο του θανάτου, που περισσότερο από καθένα βιώνει και αισθάνεται ο καλλιτέχνης, ο δημιουργός.

«Το μοναστήρι της Πάρμας» του Σταντάλ
Πρόλογος – Μετάφραση: Δημήτρης Στεφανάκης

Το Μοναστήρι της Πάρμας του Σταντάλ καθόρισε το ίδιο το μυθιστορηματικό είδος και θεωρείται από πολλούς το σημαντικότερο γαλλικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα. Πρόκειται για ένα αφηγηματικό παραλήρημα νεανικής τόλμης και πάθους με φόντο τα χρυσαφένια τοπία της Ιταλίας μέσα και έξω από τον ναπολεόντειο κόσμο. Ο έρωτας, οι συνωμοσίες, η τέχνη της μηχανορραφίας και η πολιτική μαζί με όλα σχεδόν τα ανθρώπινα προτερήματα και ελαττώματα διεκδικούν το μερίδιό τους σε έναν καταιγισμό μικρών και μεγάλων επεισοδίων. Πρωταγωνιστεί ο ευειδής νεαρός αριστοκράτης Φαμπρίτσιο ντελ Ντόγκο, η αμίμητη θεία του κόμισσα Σανσεβερίνα, ο δισυπόστατος κόμης Μόσκα και η Κλέλια ντελ Κόντι, μια ιδεατή κορασίδα. Πάνω απ’ όλα όμως πρωταγωνιστεί η στιβαρή φιγούρα του Σταντάλ που κοιτάζει από ψηλά και ενορχηστρώνει μεγαλοφυώς το αριστούργημά του.

Μυθιστόρημα αφιερωμένο στην αγέρωχη νιότη, στη δύναμη του έρωτα, μα και στο τραγικό μεγαλείο του ανθρώπου όταν αυτός αναμετράται με τον πόλεμο, τον θάνατο και τον Θεό του.

«Το βαμμένο πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι
Πρόλογος: Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης
Μετάφραση: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου

Μια συγκλονιστική αφήγηση με θέμα την οδύσσεια ενός εξάχρονου αγοριού στην Ανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου πολέμου. Ένα κλασικό πλέον βιβλίο το οποίο όταν πρωτοεκδόθηκε, το 1965, δίχασε την κριτική, άλλοι το αποθέωσαν και άλλοι κατηγόρησαν τον συγγραφέα του ότι περιγράφει υπερβολικά βίαιες σκηνές. Ο Κοζίνσκι υπέφερε για πολλά χρόνια λόγω αυτού του βιβλίου: η έκδοση απαγορεύτηκε στην Πολωνία, τη γενέτειρά του, και η οικογένειά του υπέστη προπηλακισμούς από Ανατολικοευρωπαίους οι οποίοι θεωρούσαν ότι το βιβλίο έθιγε τον πολιτισμό τους. Το έργο του όμως άντεξε στον χρόνο και σήμερα θεωρείται κλασικό, επειδή ακριβώς περιγράφει μοναδικά την ίδια τη φύση της βαναυσότητας, αλλά και την πάλη για επιβίωση.

«Ο κλέφτης των ποδηλάτων» του Λουίτζι Μπαρτολίνι
Μετάφραση: Κούλα Καφετζή
Πρόλογος: Σωτήρης Γκορίτσας

Ένας καλλιτέχνης πέφτει θύμα κλοπής του ποδηλάτου του στη μεταπολεμική Ρώμη. Στην εναγώνια αναζήτησή του, σε μια διαρκή παλινδρόμηση μεταξύ χιούμορ και θυμού, έρχεται αντιμέτωπος με τη συνενοχή και την αλληλεγγύη, καθώς συναναστρέφεται με κάθε καρυδιάς καρύδι: ψεύτες, απατεώνες, φτωχοδιάβολους, αλλά και ευγενικούς, καλοπροαίρετους ανθρώπους. Αναμετριέται διαρκώς με ηθικά διλήμματα, μεγάλες προσδοκίες και, ασφαλώς, απογοητεύσεις. Κι ενώ μαθαίνει από τα λάθη του, προχωράει ολοένα και περισσότερο προς την εξιχνίαση του εγκλήματος.

Ο Μπαρτολίνι με ευφυή τρόπο χρησιμοποιεί το πρόσχημα της αναζήτησης του κλεμμένου ποδηλάτου για να χαρίσει στον αναγνώστη μια μαγευτική και απολαυστική περιδιάβαση στην Αιώνια Πόλη. Καθώς ο ήρωας περιπλανιέται στα στενοσόκακα και τις αγορές της Ρώμης, μπροστά στα μάτια μας ξετυλίγεται ένα μωσαϊκό από χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες, στιγμιότυπα και αλήθειες, με μια εντυπωσιακά διαχρονική υφή.

Η κινηματογραφική γραφή του βιβλίου δικαιολογημένα ενέπνευσε τον Βιτόριο ντε Σίκα, ώστε να το χρησιμοποιήσει ως βάση για το σενάριο της ομώνυμης ταινίας του, που έμελλε να αποτελέσει σταθμό στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου.

ΠΗΓΗ: www.elculture.gr/blog/article/αριστουργήματα-της-παγκόσμιας-λογοτεχνίας-σε-νέες-εκδόσεις-από-το-μεταίχμιο/

Δείτε και εδώ τις «Μεγάλες αφηγήσεις» - Υπεύθυνος σειράς Δημήτρης Στεφανάκης - Εκδόσεις Μεταίχμιο

«Το Μαγικό βουνό» του Thomas Mann, Πρόλογος: Τίνα Μανδηλαρά, Μετάφραση: Θόδωρος Παρασκευόπουλος«Θάνατος στη Βενετία» του Thomas Mann, Πρόλογος: Δημήτρης Στεφανάκης, Μετάφραση: Βασίλης Τσαλής«Το μοναστήρι της Πάρμας» του Σταντάλ, Πρόλογος & Μετάφραση: Δημήτρης Στεφανάκης«Το βαμμένο πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι, Πρόλογος: Γιώργος - Ίκαρος Μπαμπασάκης, Μετάφραση: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου«Ο κλέφτης των ποδηλάτων» του Λουίτζι Μπαρτολίνι, Μετάφραση: Κούλα Καφετζή, Πρόλογος: Σωτήρης Γκορίτσας

Αναρτήθηκε από: Dimitris Stefanakis

Ο Δημήτρης Στεφανάκης γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Είναι συγγραφέας δώδεκα μυθιστορημάτων και ενός δοκιμίου. Έχει... Διαβάστε περισσότερα...

Comments - Σχόλια

Share this Post:

Συνεχίστε την ανάγνωση...