Δημοσίευμα

»Η νιότη θα βρίσκει πάντα τη δύναμη να λοιδορεί τον όλεθρο και την συμφορά. Στο ιλαρό της πρόσωπο θα ανακαλύπτει κανείς πως καμιά τραγωδία δεν είναι το τέλος του κόσμου και πως πάντα θα μας δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία».

Ο Έλληνας διπλωμάτης Στέφανος Μαυροειδής επιστρέφει από το Λονδίνο στην Ελλάδα του Μεταξά. Μια μυστηριώδης υπόθεση εξαφάνισης θα τον φέρει σε επαφή με τη βρετανική αρχαιολογική κοινότητα. Ερωτεύεται την Aγγλο-Γαλλίδα αρχαιολόγο Ρόζμαρι Λεμπλάν και περνά μαζί της τους τελευταίους μήνες αμεριμνησίας στο περιθώριο των ανασκαφών στις Μυκήνες αλλά και του πολέμου που πλησιάζει με γοργά βήματα. Η διαφυγή τους στη Μέση Ανατολή τον Απρίλιο του ’41 θα τους οδηγήσει σ’ ένα θερμοκήπιο ειρήνης, το Κάιρο.
Ο Στέφανος θα ζήσει από κοντά τη νοσηρή πολιτική ατμόσφαιρα της αιγυπτιακής πρωτεύουσας που κυοφορεί την εθνική τραγωδία του Εμφυλίου. Ταυτόχρονα όμως εκείνος και η Ρόζμαρι αντιμετωπίζουν την πρόκληση μιας μυστικής αποστολής στην κατεχόμενη Ελλάδα με σκοπό την προστασία των ελληνικών αρχαιοτήτων…
Ένα μυθιστόρημα για τον παλιό κόσμο, που χάθηκε μέσα σε δύο διαδοχικούς παγκόσμιους πολέμους, και για τη μικρή ιστορία των απλών ανθρώπων που γράφεται στη σκιά των μεγάλων γεγονότων.
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Γράφει η Τζένη Μανάκη / συγγραφέας

Με την χαρακτηριστική γραφή του, με την προσωπική αισθητική δομής, με  έναν συναρπαστικό μύθο, με φιλοσοφικές σκέψεις ενταγμένες σοφά σ΄ αυτόν ( χωρίς να τον βαραίνουν), ο βραβευμένος με το Prix Méditteranée Étranger 2011 και το Διεθνές Βραβείο Καβάφη του ίδιου έτους, συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης, που τιμήθηκε και από το Γαλλικό Κράτος με τον τίτλο του Chevalier des Arts et des Lettres, δημιουργεί ένα κλασικό αυτόνομο μυθιστόρημα, κλείνοντας την τριλογία του σχετικά  με τον κοσμοπολιτισμό, με τίτλο «ΑΡΙΑ – Ο κόσμος από την αρχή».

Ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να θεωρηθεί  κοινωνικό, ιστορικό και ερωτικό συγχρόνως, για τον παλιό κόσμο που χάθηκε, μέσα σε δύο διαδοχικούς παγκόσμιους πολέμους, και για την μικρή ιστορία των απλών ανθρώπων που γράφεται στη σκιά των μεγάλων γεγονότων, όπως αναφέρεται και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του.

Χαρακτηριστική είναι, όπως και στα δύο προηγούμενα βιβλία που συνθέτουν την τριλογία του για τον κοσμοπολιτισμό, η εμπλοκή ιστορικών προσώπων με τα πρόσωπα της μυθοπλασίας απ΄ όπου ο αναγνώστης αλιεύει άγνωστα στοιχεία των προσωπικοτήτων των πρώτων, εμπλουτισμένα με  τον οξυδερκή σχολιασμό του συγγραφέα. Οι χαρακτήρες και οι πράξεις των ηρώων του αναλύονται με συνέπεια από την διεισδυτική ματιά του στην ψυχοσύνθεση των ανθρώπων, στην ρευστότητα των ταυτοτήτων τους  και την κατά συνέπεια διαμόρφωσή της  κάτω από ποικιλόμορφες  συνθήκες. Οι ήρωές του, θύτες και θύματα μιας ταραγμένης εποχής, άλλοτε ευτυχείς και μακάριοι  και άλλοτε ταλαίπωροι και δυστυχείς πορεύονται σ’ ένα δρόμο όπου ο έρωτας, ο θάνατος και  η εξουσία,  είναι οι αρχιτέκτονες της ζωής τους.

«Η αφήγηση είναι παρηγοριά. Σου δίνει το δικαίωμα να παραλείπεις όσους και  όσα σε κάνουν να ντρέπεσαι, να αμφιβάλλεις, να μετανιώνεις».

Έτσι σχεδόν απολογητικά, εκ μέρους των εκάστοτε «φίλων», (και όχι μόνον) για τα όσα εξ αιτίας τους έχει υποστεί η πατρίδα μας, ξεκινάει η συναρπαστική αυτή μυθιστορία και καθώς ξετυλίγεται είναι σχεδόν απίθανο ο αναγνώστης  ν΄αποφύγει τους συνειρμούς με την σημερινή πραγματικότητα. Στην διάρκεια αυτής της περιπέτειας των ηρώων, όπως σε κάθε καλό μυθιστόρημα, θα βρει ο κάθε υποψιασμένος αναγνώστης ένα μέρος του εαυτού του, μία ή πολλές σκόρπιες σκέψεις του, που εδώ παίρνουν την μορφή ορισμού. Είναι ένα αληθινά ποιοτικό στοιχείο της γραφής του Στεφανάκη η σύμπτυξη μέσα σε δύο ή τρεις γραμμές  μιας πολύπλοκης διεργασίας σκέψεων που καταλήγει σε απόφθεγμα.

»Τίποτε δεν μπορεί να συγκλονίσει περισσότερο από τα μάτια ενός ανθρώπου, λες και η φρίκη του κόσμου που αντικρίζουν δεν πάει πιο βαθιά στην ψυχή, αλλά λιμνάζει εκεί και μεταδίδεται σαν αρρώστια».

«Παράξενο πράγμα η φήμη. Καμιά φορά θαρρείς πως οι άνθρωποι είναι πλασμένοι από λόγια παρά από σάρκα. Μικροί μύθοι που χτίζονται πάνω σε μισόλογα, υπονοούμενα και ανολοκλήρωτες φράσεις άλλων. ‘Ετσι τούς γνωρίζεις καλά, ή νομίζεις πως τούς γνωρίζεις, χωρίς καν να τούς έχεις συναντήσει, φτάνοντας ακόμη στο τέλος και να ερωτευτείς τη φήμη τους».

»Οι ιστορικές αποφάσεις, είναι το γινόμενο πολλών ατομικών συνειδήσεων ».

»Η αυτοχειρία, ωστόσο , φάνταζε πολυτέλεια σ΄ έναν κόσμο πολέμου,όπου εύκολα κανείς μπορούσε να διαλέξει τον δολοφόνο του».

»…. οι άνθρωποι μιλάμε δυο γλώσσες. Μια για να εκφράζουμε όσα αισθανόμαστε και μία για να καλύπτουμε τις αδικίες μας. Η λέξη νομιμότητα σίγουρα ανήκει στηδεύτερη».

»Οι άνθρωποι που αγαπάμε πιο πολύ είναι όσοι χάθηκαν για πάντα και το πάθος της απουσίας τους στην ψυχή μας, δεν  θεραπεύεται».

Ο Στεφανάκης στο ξεδίπλωμα της αφήγησής του, δεν αποφεύγει να υπαινιχθεί τις κακοδαιμονίες της φυλής μας, όπως ο φθόνος για το καλό του άλλου, ακόμη κι ανάμεσα σ’ αυτούς που δένονται μ’ »αληθινή» φιλία.

Καταδικάζει συμπεριφορές ανθρώπων εξουσίας για υποτέλεια, υπεκφυγή καθήκοντος, προστασία των ατομικών τους και μόνο συμφερόντων.

Παίρνει θέση για τις σχέσεις μεταξύ ανδρών – γυναικών, προς τιμήν του υπέρ των δεύτερων.

Σατιρίζει την ανταγωνιστικότητα για εξουσία μεταξύ εραστών, ρίχνει μια τρυφερή ματιά σ΄ αυτούς που ζουν στην σκιά των προβεβλημένων, δίνει »άφεση αμαρτιών» στην γυναίκα που εκπορνεύεται για να θρέψει τα πεινασμένα παιδιά της, μέσα στη φρίκη του πολέμου, συχνά ειρωνεύεται τρυφερά τον κεντρικό του ήρωα, πιστεύει στον αληθινό έρωτα, στην ομορφιά και τις πολλαπλές εκδοχές της.

Και όταν στον κεντρικό του ήρωα συνιστάται να κάνει υπομονή και κουράγιο, καταλήγει: »Εμείς οι Έλληνες έχουμε πληρώσει και με το παραπάνω τον φόρο αίματος στην Ιστορία».
ΠΗΓΗ: http://www.thinkfree.gr/aria-stefanakis-manaki/