Δημοσίευμα

Μερικές φορές, μπορεί και πολλές, υπάρχουν μυστικές δίοδοι που ενώνουν κείμενα, εικόνες, λέξεις που συγχρωτίζονται και σε οδηγούν πιο παλιά, φέρνουν ξεχασμένες αναμνήσεις στο σήμερα, αφυπνίζουν παλιές λογοτεχνικές γεύσεις αφήνοντας ένα συναίσθημα αγαλλίασης στα χείλη και στο νου.
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα ΑΡΙΑ – Ο κόσμος από την αρχή του Δημήτρη Στεφανάκη, ξαναγεννήθηκε μπροστά μου η ανάγνωση και η μελέτη του Μεγάλου Γκάτσμπυ του Francis Scott Fitzgerald. Ήταν η εποχή που μανιωδώς μελετούσα το κείμενο για τις φοιτητικές μου εξετάσεις. Ένιωσα το ίδιο άρωμα, την ίδια γεύση που με ωθούσε στο ίδιο παρελθόν. Χρονικές αποστάσεις μεταξύ τους, διαφορετικοί τόποι, άλλοι ήρωες, άλλος χρόνος αλλά η ίδια ατμόσφαιρα, το ίδιο παιχνίδι της γεύσης, η ίδια εικόνα του μεσοπολέμου. Κάπου μπουσουλάει το “ελληνικό όνειρο”, προσπαθεί να αναπνεύσει, να σταθεί στα πόδια του, αλλά η “ελληνική τραγωδία” είναι βαθιά ριζωμένη, ποτέ δεν κατάφερε να αλλάξει πορεία.
Ο Δημήτρης Στεφανάκης σε παρασύρει, δεν μπορείς να αντισταθείς, σε μια περιήγηση στο παρελθόν που στιγμάτισε την πορεία της χώρας στο πάντα οδυνηρό μονοπάτι της. “Ο κόσμος από την αρχή” ξεκινά πάντα από μια καταστροφή, δε γίνεται διαφορετικά. Η ευδαιμονία μιας ορισμένης τάξης παρακολουθεί τα σαλόνια των ξενοδοχείων, τις μεγαλοαστικές συναναστροφές, ακολουθεί τη δική της λογική αδιαφορώντας για τη λογική και την ευδαιμονία της κατώτερης τάξης.
Ο συγγραφέας πλέκει τη μυθοπλασία του παράλληλα με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής και μας αφήνει να περιπλανηθούμε στα ατμοσφαιρικά σαλόνια της εποχής, στους αρχαιολογικούς χώρους ανασκαφών, στην Αίγυπτο, στη Σμύρνη, στην Αθήνα, στο Αιγαίο, στα μυστικά θέλω της κατασκοπίας, στα απόκρυφα τερτίπια των πολιτικών και ανθρώπων της εξουσίας, στο δυνατό έρωτα των ηρώων του, στον αγωνιώδη βηματισμό της Ιστορίας που πειθήνια οδηγείται στο δικό της δρόμο ακολουθώντας τις επιταγές της εξουσίας, της κάθε είδους εξουσίας σε ένα γαϊτανάκι πολιτικής, επιβίωσης, κατασκοπίας και δολοπλοκιών.
Παράλληλα, η μικροιστορία της καθημερινότητας αναζητά τον δικό της ρυθμό άμεσα εξαρτώμενο από το μεγάλο όνειρο. Στα προπολεμικά χρόνια και στη συνέχεια στο μεγάλο πόλεμο δημιουργείται η καμπή που οδηγεί στην απαίτηση μιας ζωής από την αρχή, με καινούρια όνειρα, με καθάριο βλέμμα, να γυρίσει ο χρόνος ανάποδα και να γεμίσει η ματιά αισιοδοξία.
Ακολουθώντας κάθε σελίδα προσεκτικά αναρωτιέσαι αν αυτό που σε καθοδηγεί είναι η διεισδυτική ματιά στην εικόνα των ανθρώπων και των καταστάσεων που ξετυλίγονται μπροστά σου ή οι φιλοσοφημένες πνευματικές αναζητήσεις των ηρώων. Προηγούμενες δογματικές απόψεις απορρίπτονται, ο κόσμος αλλάζει, κυκλοφορεί παλινδρομικά μέχρις ότου βυθιστεί για να ανέλθει πάλι από την αρχή, να δώσει καινούριες ελπίδες, ίσως και όχι, μια καινούρια αρχή δεν είναι πάντα και η καλύτερη.
Ταραγμένα χρόνια, παιχνίδια κατασκοπίας, μια μυστηριώδης εξαφάνιση, ένας μεγάλος έρωτας πόσο βοηθούν να ξαναβρεί ο κόσμος την καινούρια του αρχή; Όλα αλλάζουν, αρκετά ξεφεύγουν από την πορεία τους, μερικά παραμένουν ίδια, και η Ιστορία προσπαθεί να γίνει διαφορετική, αλλά δεν εξαρτάται από την ίδια, οι άνθρωποι την δημιουργούν, πόσο να αντέξει στα τερτίπια τους και στις ανέραστες αποφάσεις τους;